petak, 22. siječnja 2021.

Istra – antički kamenolomi

Zamislite koliko je kamenja bilo potrebno za gradnju amfiteatra, rimskih kazališta, foruma, hramova i koliko je kamenja bilo potrebno za gradnju raskošnih antičkih vila, za gradove i ceste u antičkoj Istri. U antici Istra nije samo „trošila“ kamenje nego se kamenje vadilo iz brojnih kamenoloma. O kamenolomima u antici zna se dosta iz starih zapisa, ali i pomoću laserskog skeniranja terena. Većina antičkih kamenoloma nalazila se uz more ili jako blizu mora jer se tada kamen prevozio brodovima. Postojale su i antičke prometnice pa se kamen mogao prevoziti i kopnom. Nekoliko kamenoloma postojalo je kraj današnje Premanture i Medulina. Kod Banjola, na udaljenosti od oko 350 metara od mora nalazi se kamenolom koji je korišten još i u vrijeme Austro Ugarske. 

Prije dvadesetak godina u njemu su pronađeni ostaci poluobrađenih antičkih stupova i nedovršena kamena glava žene. Amfiteatar, pogotovo njegov vanjski dio, gradio se od kamena iz kamenoloma kod Vinkurana. Ovaj kamenolom nije bio jedini na području oko Pule. Između Marčane i Mutvorana nalazio se jedan stari kamenolom, a kamen se vjerojatno koristio u izgradnji Nezakcija i mnogih zgrada u Puli. Niz antičkih kamenoloma postojalo je na Brijunima (na fotografiji je kamenolom pod brdom Straža na otoku Veli Brijun). Veliki antički kamenolom postojao je sjevernije od uvale San Polo na području baljanske obale. U okolici Rovinja nalazilo se nekoliko kamenoloma, od kojih je najveći bio Montauro. Kamenolomi u antici postojali su i u okolici Vrsara i Poreča. Neki su, ili zbog manje kvalitete ili težeg transporta kamena, bili korišteni samo za manje kamene blokove. Kamen iz nekih kamenoloma bio je vrhunske kvalitete. Pretpostavlja se da je kupola Teodorikovog mauzoleja u Raveni napravljena od kamena s otočića Sveti Nikola kraj Poreča.

Nema komentara:

Objavi komentar